HISTORIA ŻYCIA

30 października 1911

Ojciec Wandy Błeńskiej, Teofil Błeński jako dwudziestolatek, 1890 r. (fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

W Poznaniu przychodzi na świat Wanda Błeńska, córka Teofila i Heleny z domu Brunsz. Więcej...

9 grudnia 1911

Księga chrztów parafii pw. św. Marcina w Poznaniu z zapisem z 9 grudnia 1911 r. o chrzcie Wandy Marii Błeńskiej, córki nauczyciela Teofila Błęckiego (Błeńskiego) i Heleny z d. Brunsz, zamieszkałych w Poznaniu przy ul. Rycerskiej 20. Rodzicami chrzestnymi Wandy zostało rodzeństwo Franciszek i Wiktoria Błeńscy z Gdańska
(fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

Na chrzcie w kościele św. Marcina w Poznaniu otrzymuje imiona Wanda Maria.

1912

Wanda Błeńska z bratem Romanem w Poznaniu ok. 1913 r.
(fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

Ze względu na słaby stan zdrowia matki, rodzina Błeńskich przenosi się do Puszczykowa k. Poznania.

1 lutego 1913

Matka Wandy Błeńskiej, Helena Błeńska z d. Brunsz
 (fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

Śmierć Heleny Błeńskiej.

1920–1928

Pierwsza Komunia Święta w parafii pw. św. Jakuba w Toruniu
(fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

Wanda uczęszcza do Miejskiego Gimnazjum Żeńskiego
w Toruniu. Pierwsza Komunia Święta i sakrament bierzmowania w kościele św. Jakuba w Toruniu.

25 maja 1928

(fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

Wanda Błeńska zdaje egzamin maturalny.

1928

Wanda Błeńska trzecia z prawej.
Zdjęcie wykonano prawdopodobnie w dniu rozpoczęcia studiów medycznych w Poznaniu
(fot. Archiwum Hanny Krynickiej Dulian z Gdańska)

Wanda Błeńska wraca do Poznania i rozpoczyna studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Rozpoczyna też działalność w Akademickim Kole Misyjnym. Więcej...

1-3 listopada 1929

(fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

W Krakowie odbywa się Zjazd Delegatów Akademickich Kół Misyjnych. Wanda Błeńska zostaje powołana do Głównego Zarządu Kół Misyjnych w Polsce.

6-11 listopada 1930

(fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

Wanda Błeńska uczestniczy w Międzynarodowym Akademickim Kongresie Misyjnym w Ljubljanie.

Luty 1931

Wanda Błeńska z bratem Romanem
(fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

Z inicjatywy prof. Adama Wrzoska, kuratora Akademickiego Koła Misjologicznego, powstaje przy AKM-ie Sekcja Pomocy Lekarskiej, w której udziela się Wanda Błeńska. Zadaniem Sekcji jest zbieranie leków, środków opatrunkowych dla stacji lekarsko-misyjnych w Chinach.

1928-1934

Spacer po ośnieżonym Poznaniu: Teofil Błeński (ojciec),
Wanda Błeńska i Roman Błeński (brat), 1930 r.
(fot. Archiwum Anny Guzek z d. Woźniak z Łodzi)

Wanda pracuje w „Annales Missiologicae”, pierwszym czasopiśmie misjologicznym w Polsce, na stanowiskach od „pakowaczki” do redaktora (pełniła tę funkcję w latach 1930–1934). Więcej...

20 czerwca 1934

(fot. Archiwum Hanny Krynickiej Dulian z Gdańska)

Wanda Błeńska uzyskuje dyplom lekarski na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego.

1934

(fot. Wikipedia)

Pracuje w Szpitalu Miejskim w Toruniu, odbywając staż na internie, ginekologii i chirurgii. Zostaje członkiem oddziału toruńskiego Związku Lekarzy Państwa Polskiego.

1936

W toruńskim laboratorium Państwowego Zakładu Higieny. Wanda Błeńska z prawej (fot. Archiwum Hanny Krynickiej Dulian z Gdańska)

Podejmuje pracę w Państwowym Zakładzie Higieny (PZH) w Toruniu, która trwa (z krótką przerwą) do 1945 r.

1939

(fot. Wikipedia)

Przeprowadza się do Gdyni.
Służy chorym w Szpitalu Morskim w Gdyni.

Październik 1939

Roześmiane grono laborantek (Wanda Błeńska druga z prawej) z Państwowego Zakładu Higieny w Toruniu, 3.05.1941 r. (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Wraca do Torunia, aby kontynuować pracę w Państwowym Zakładzie Higieny w charakterze laborantki.

1940

Fort w Toruniu-Glinkach (fot. Wikipedia)

Angażuje się w działalność konspiracyjną. Przekazuje żywność, bieliznę i korespondencję polskim żołnierzom-jeńcom w fortach na Glinkach w Toruniu.

30 czerwca 1942

Wanda Błeńska z ojcem Teofilem w Toruniu na domowym podwórku; lata II wojny światowej (fot. Archiwum Hanny Krynickiej Dulian z Gdańska)

Umiera ojciec Wandy, Teofil Błeński.

13 października 1942

(fot. Wikipedia)

Wanda wstępuje w szeregi Armii Krajowej w okręgu Pomorze-Puszcza Tucholska, w obwodzie Toruń. Działa pod pseudonimami „Szarotka” i „Grażyna”. Zostaje też członkiem tajnej organizacji wojskowej „Gryf Pomorski” i komendantką oddziału żeńskiego. Więcej...

23 czerwca 1944

(fot. Wikipedia)

W dniu imienin zostaje aresztowana za działalność konspiracyjną i osadzona w więzieniu w Toruniu, a następnie w Gdańsku, skąd wykupuje ją „Gryf Pomorski”. 29 sierpnia 1944 r. wychodzi na wolność i wraca do Torunia. Więcej...

1945

Wanda Błeńska ok. 1945 r.
(fot. Archiwum Ryszarda Błeńskiego z Gdyni)

Po zakończeniu działań wojennych pracuje jako dyrektor w Szpitalu Miejskim w Toruniu. Podejmuje pracę w Państwowym Zakładzie Higieny w Gdańsku, gdzie prowadzi wykłady z bakteriologii i higieny dla szkoły pielęgniarskiej działającej przy Akademii Lekarskiej. Obejmuje stanowisko kierownika Oddziału Bakteriologii i Serologii PZH.

9 listopada 1946

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Nielegalnie przedostaje się do Niemiec do ciężko chorego brata Romana, płynąc statkiem – ukryta w budce na węgiel. Przybywa do Lubeki bez możliwości powrotu do kraju. Wstępuje w szeregi „Pestek” – II Batalionu Pomocniczej Wojskowej Służby Kobiet w dywizji gen. Stanisława Maczka. Rozpoczyna pracę w szpitalu UNRR, a potem w polskich szpitalach wojskowych w Niemczech (Papenburg-Ems oraz Lastrup).

15 kwietnia – 22 maja 1947

Wanda Błeńska trzy lata przed wyjazdem na misje.
Hamburg, 19.05.1947 r. (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Odbywa kurs medycyny tropikalnej dla lekarzy w Hamburgu.

1947

(fot. Wikipedia)

Przeprowadza się do Anglii, gdzie zostanie do 1950 r. W tym czasie służy chorym w polskich szpitalach wojskowych (Ontario Camp, Haydon-Park). Pracuje jako kierownik laboratorium XI szpitala wojskowego w Didington, a także w szpitalu powiatowym Billericay-Essex koło Londynu.

 1948

Kurs medycyny tropikalnej w Liverpoolu.
W drugim rzędzie piąta od prawej Wanda Błeńska; Anglia 1948 r.
(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Wanda Błeńska zostaje przyjęta do Królewskiego Stowarzyszenia Medycyny Tropikalnej i Higieny w Londynie (Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene). Kończy kurs medycyny tropikalnej i higieny w Liverpoolu, otrzymując dyplom Instytutu Medycyny Tropikalnej i Higieny na Uniwersytecie w Liverpoolu.

1950

(fot. Wikipedia)

Otrzymuje zaproszenie do pracy w Ugandzie od biskupa w Mbarara. W ciągu czterech dni musiała podjąć decyzję i załatwić wszystkie formalności związane z wyjazdem.

9 lutego 1950

(fot. Wikipedia)

Wanda Błeńska opuszcza Wielką Brytanię i rozpoczyna realizację swojego największego marzenia – wyjeżdża na misje. Więcej...

11 marca 1950

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Dociera do Ugandy przez Mombasę i Kampalę
do Fort Portal.

1950

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Czekając na budowę leprozorium, pracuje w szpitalu Sióstr Białych w Fort Portal.

1951

Guzowata (lepromatyczna) odmiana trądu
(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Od 2 stycznia rozpoczyna kilkumiesięczną praktykę w ośrodkach leczenia trędowatych w Nyendze oraz Bulubie położonej nad Jeziorem Wiktorii. Więcej...

24 kwietnia 1951

Szpital w Bulubie przed rozbudową – oryginalne zabudowania z lat 30. XX w. (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Przeprowadza się do Buluby, ponieważ budowa leprozorium w Fort Portal nie dochodzi do skutku.

25 kwietnia 1951

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Wanda Błeńska zostaje oficjalnie lekarzem trędowatych w Bulubie przy misji Sióstr Franciszkanek dla Misji w Afryce z Irlandii, z obowiązkiem pieczy także nad przychodnią w odległej o 50 km Nyendze. Jest pierwszym i jedynym lekarzem pracującym w misji, co – zmusza ją do wykonywania również zabiegów i operacji, które wykraczają poza jej specjalizację. Więcej...

1952

Przykurcz palców – jedno z powikłań trądowych
(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

W prowizorycznych warunkach, bez laboratorium, decyduje się zająć histologią – badaniem wycinków skóry trędowatych w celu ustalenia m.in. aktywności trądu. Więcej...

Październik 1952

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Wizyta leprologów z Londynu na czele z dr Cochranem, którzy – nie mogąc się nadziwić pomysłowości w pracy Wandy Błeńskiej – obiecują przysłać pieniądze na laboratorium i rozbudowę szpitala.

Styczeń 1953

Szpital w Bulubie po rozbudowie (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Rozbudowa szpitala ze środków nadesłanych z Anglii. Więcej...

Październik 1953

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Wanda Błeńska uczestniczy w kongresie leprologów w Hiszpanii. Spędza tam około 10 tygodni. Odwiedza leprozoria w Madrycie i Fontilies.

1956

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Inicjuje powstanie ośrodka szkoleniowego w Bulubie (Leprosy Asistent’s Training Course). Korzystają z niego lekarze, asystenci medyczni, pielęgniarki i studenci medycyny. Prowadzi także zajęcia w szkołach pielęgniarskich w Rubaga, Jinja, Mengo, Nsambia, Kampala, Mulago oraz w szkole felczerskiej w Mbale.

1957

Wanda Błeńska i Janina Bartkiewicz podczas urlopu w Polsce; 11.07.1961 r. (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Spędza swój pierwszy urlop w Polsce.

23 kwietnia 1965

Radość z pierwszej protezy skonstruowanej przez miejscowego „butologa” Janinę Bartkiewicz (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Do Ugandy przyjeżdża Janina Bartkiewicz. Pracuje jako fizjoterapeuta i specjalista od obuwia ortopedycznego.

1966

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Wanda Błeńska rozpoczyna cykl wykładów na Uniwersytecie Medycznym w Kampali (Makarere University Medical School). Współpracuje z jednostkami badawczymi w Amsterdamie, Londynie, Borstel. Jest zaangażowana w badania naukowe i prace nad uzyskaniem szczepionki przeciwprątkowej.

19 lutego 1966

W towarzystwie współpracowników. Pierwszy od lewej dr Joseph Kawuma (następca Wandy Błeńskiej). Przed nim Wanda Marczak-Malczewska. Pierwszy z prawej dr Henryk Nowak (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Otwarcie nowego szpitala w Bulubie. W ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat dotrą tu współpracownicy z Polski, lekarze: dr Bohdan Kozłowski, Wanda Marczak-Malczewska, dr Elżbieta Kołakowska, dr Henryk Nowak, dr Krystyna Darska-Litwińska oraz Janina Paskowa i dr hab. Zofia Florczak.

1973

(fot. Wikipedia)

Wanda Błeńska spędza miesiąc w Instytucie w Bamako w Mali, gdzie uczy się przeprowadzania operacji nerwów.

1978–1984

Zjazd leprologów. Sala konferencyjna – Wanda Błeńska w drugim rzędzie, trzecia od prawej; listopad 1978 r. (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Uczestniczy w międzynarodowych kongresach i kursach, m.in. w Meksyku, Bergen, Hadze, Paryżu, Londynie, Carville, New Delhi. Podczas całego swojego pobytu w Ugandzie podróżuje także do różnych krajów afrykańskich: Etiopii (trzykrotnie, m.in. do Bizidimo – ośrodka leczenia trędowatych ze szkołą i Addis Abeba – szpitala szkoleniowego dla trędowatych), Kenii, Tanzanii, Rwandy i Burundi.

1983

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Wanda Błeńska przekazuje kierownictwo ośrodka w Bulubie dr. Josephowi Kawumie, lekarzowi z Ugandy. Sama pełni funkcję lekarza konsultanta do 1992 r.

1986–1987

Wizyta u o. Mariana Żelazka SVD w Puri (Indie). Pomoc lekarska tutejszym trędowatym (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Przez dziewięć miesięcy przebywa w Indiach u o. Mariana Żelazka SVD w ośrodku leczenia trędowatych w Puri. Spędza też tydzień w Kalkucie u Matki Teresy.

1992

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Wanda Błeńska wraca do Polski. Okazuje się jednak, że nie jest to powrót ostateczny. Do 1994 r. będzie krążyć między Polską a Ugandą, by ostatecznie osiąść w Poznaniu (1 sierpnia 1994 r.). Ugandę odwiedzi po 12 latach, w 2006 r.

Luty 1993

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Przyjeżdża do Ugandy, by wziąć udział w spotkaniu z Janem Pawłem II podczas jego pielgrzymki do Afryki. Papież nazywa Wandę Błeńską „ambasadorem misyjnego laikatu”.

Kwiecień 1993

(fot. Wikipedia)

Wanda Błeńska wraca na stałe do Polski. Mimo podeszłego wieku do końca życia bierze udział w życiu misyjnym Kościoła. Dzieli się zapałem misyjnym z dziećmi, młodzieżą, studentami. Uczestniczy w misyjnych kongresach, konferencjach i sympozjach. Odwiedza liczne szkoły, duszpasterstwa akademickie i parafie. Udziela wywiadów. Do 93. roku życia prowadzi wykłady w Centrum Formacji Misyjnej w Warszawie. Troszczy się o organizowanie wsparcia medycznego i finansowego dla misjonarzy. Sama ofiarnie wspiera finansowo misje. Zostaje jednym z inicjatorów powstania Fundacji Pomocy Humanitarnej „Redemptoris Missio” oraz członkiem honorowym Rady Fundacji. Jej imieniem w 2003 r. nazwano Instytut Misyjnego Laikatu przy Komisji Episkopatu ds. Misji.

Czerwiec–lipiec 1994

(fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Odwiedza Bulubę. Bierze udział w jubileuszu 6-lecia pracy Sióstr Franciszkanek dla Misji w Afryce na ugandyjskiej ziemi (1934-1994). Centrum Szkoleniowe w Bulubie (Buluba Leprosy Centre) przyjmuje imię Wandy Błeńskiej (The Wanda Blenska Training Centre).

1 sierpnia 1994

(fot. Wikipedia)

Zamieszkuje w Poznaniu.

2006

Ostatnia wizyta Wandy Błeńskiej w Ugandzie w 2006 r. (fot. Archiwum Wandy Błeńskiej)

Ostatnia podróż do Ugandy.

27 listopada 2014

(fot. Archiwum Tadeusza T. Głuszko)

Wanda Błeńska umiera w Poznaniu w swoim domu dożywając 103 lat.

3 grudnia 2014

Grób Wandy Błeńskiej na Cmentarzu Jeżyckim w Poznaniu przy ul. Nowina (fot. Jarosław Czyżewski)

Msza św. pogrzebowa w katedrze poznańskiej (przewodniczy jej arcybiskup poznański Stanisław Gądecki, a homilię głosi biskup warszawsko-praski, lekarz i misjonarz – abp Henryk Hoser SAC. Wanda Błeńska zostaje pochowana na Cmentarzu Jeżyckim w Poznaniu przy ul. Nowina.