STORIA DELLA VITA

« J’ai écrit sur le mur de notre cellule en majuscules: “ Dieu, sauve la Pologne ”. Le guardien est arrivé est il s’est effrayé. Il a dit que si le commandant venait contrôler les cellules et voyait cette inscription il nous tuerait tout de suite. Heureusement la journée était caniculaire. Le directeur de la prison qui avait le pouvoir ultime sur nous est allé au bord de la Vistule pour profiter du soleil. Il avait probablement bu quelque chose avant… et il s’est tellement brûlé qu’il a eu besoin de mes soins. Finalement il n’est pas entré dans notre cellule. Les autres prisonniers ont dit que maintenant je pouvais lui faire payer tout ce qu’il avait fait. Mais ma conscience de médecin me disait : Ne pas nuire. Je l’ai aidé. »

Jeudi, le 9 février 1950
Cet après-midi à 16 h j’ai quitté Londres. Il pleut tout le temps. Il y a plein de gens sur le bateau. (…) J’essaye de ne pas penser au fait que je quitte l’Angleterre. (…) À part la fatigue physique, je ressens la paix dans mon cœur et une joie, calme et silencieuse; en fait, je suis complètement heureuse, comme celle qui n’a rien mais qui en même temps possède tout.
[journal de Wanda Blenska]

« Les débuts, les premiers quinze ans, étaient les plus difficiles. À cette époque j’étais le seule médecin dans deux centres missionnaires, à Buluba et à Nyenga, et dans les centres de Buganda et Busoga. Je n’avais pas assez d’équipement, mais il me manquait surtout de l’expérience, en particulier dans le domaine du diagnostic et de la chirurgie. Dans ces années-là où je ne pouvais pas envoyer de lépreux à l’hôpital général pour une opération, j’étais obligée d’opérer moi-même. »

Mardi, le 2 janvier 1951
La visite à Nyanga et à Buluba. Ici les sœurs savent tout organiser d’une façon brillante, calmement et bien. Leur façon de vivre et de travailler est meilleur. (…) Ici, à Buluba il y a un lac magnifique où il y aurait des hippopotames et des crocodiles. Je n’en sais rien, mais il y a une grande quantité de moustiques, je le ressens. Il y a aussi le coma.

Dimanche, le 4 mars 1951
J’ai parlé à l’évêque. (…) Je lui ai dit, que je pouvais habiter sous une tente, mais que je voulais travailler à la léproserie.

[journal de Wanda Blenska]

Mercredi, le 14 janvier 1953
Il y a l’argent pour le laboratoire ! Je rêve d’y travailler. J’ai réfléchi sur sa
construction.
[journal de Wanda Blenska]

« Après mon baccalauréat, j’ai dit à mon père que je voulais étudier la médecine et rien que la médecine. Je me souviens de notre arrivée de Torun à Poznan. Je n’avais pas encore dix-sept ans. Papa m’a accompagné chez le doyen pour lui parler et pour m’inscrire aux études. Nous sommes entrés dans la chambre. Le doyen m’a regardé drôlement et a posé cette question à mon père : “ Vous n’avez pas peur de laisser votre si jeune fille aller seule à la médecine ? ” Papa a secoué la tête et a répondu : “ Elle a dit qu’elle ne voulait rien d’autre… ” Ayant entendu cela, le doyen s’est tu. Et j’ai été admise. »

Le Cercle Missiologique Académique (au début le Cercle Missionnaire Académique), en polonais Akademickie Koło Misjologiczne (sigle : AKM), a été créé sur l’initiative de Kazimiera Berkan à l’Université de Poznan le 20 janvier 1927. Les jeunes préparaient des rencontres dans les paroisses et propageaient l’idée missionnaire de l’Église dans de différents milieux ; ils échangaient des lettres avec des missionnaires polonais, lisaient des livres sur le sujet des missions et faisaient des exposés lors des congrès et conférences nationaux et internationaux. Wanda Blenska a adhéré à l’AKM dans les premiers jours de ses études. Son engagement fut vite remarqué et en novembre 1929 pendant le Congrès des Délégués des Cercles Missionnaires Académiques à Cracovie elle a été nommée membre du Conseil Général des Cercles Missionnaires en Pologne. Peu après elle est devenue rédactrice de la revue scientifique « Annales Missiologicae ». De nouvelles tâches survenaient et le zèle missionnaire grandissait remarqué par le pape Pius XI lui-même qui décida de décerner un diplôme pour la popularisation de l’idée de l’Œuvre pontificale de la propagation de la foi à plusieurs jeunes parmi lesquels se trouvait Wanda Blenska. Le déclenchement de la Seconde Guerre mondiale a interrompu l’activité du Cercle Missiologique Académique réactivé sur l’initiative de Joanna Muszynska à la Faculté de Théologie de l’Université Adam Mickiewicz à Poznań en 2002. Plus d’informations sur le site : www.misja.info

Em seu diário Wanda Błeńska escreveu:
14 de janeiro de 1953, quarta-feira
“Há dinheiro para o laboratório! Eu sonho com esse trabalho. Em meu pensamento esboçei
como deve ser construído”.

Do diário de Wanda Błeńska:
2 de janeiro de 1951, terça-feira
“Visitas a Nyenga e Buluba. As irmãs, no entanto, são capazes de organizar tudo
maravilhosamente – com calma e bem – o modo delas de vida e trabalho é melhor. (…) Aqui
em Buluba há um lago lindo, supostamente tem hipopótamos e crocodilos. Mas em
compensação são muitos mosquitos, porque eu sinto. Entrar em coma também acontece”.
4 de março de 1951, domingo
“Eu conversei com o bispo. (…) Eu disse a ele que poderia morar em uma barraca, mas eu
quero trabalhar em um leprosário”;.

Em seu diário Wanda Błeńska escreveu:
9 de fevereiro de 1950, quinta-feira
“Eu saí de Londres esta tarde às 16:00. Está chovendo o tempo todo. O navio cheio de
pessoas. (…) Eu tento não pensar que estou deixando a Inglaterra. (…) Além do cansaço físico,
tenho paz em meu coração e um tipo de alegria silenciosa e tranquila – na verdade estou
completamente feliz – como nada tendo e tudo possuindo”.

“Na nossa cela escrevi em letras grandes na parede «Deus, salve a Polônia». Um
guarda veio e ficou horrorizado. Ele disse que se o comandante verificar as celas e ver a
inscrição, imediatamente vai nos atacar. Felizmente, foi um dia muito quente. O diretor da
prisão, que tinha o maior poder sobre nós, foi tomar sol, no rio Wisła. Provavelmente ele
havia acabado de beber algo antes… E ele se queimou tanto, que se encontrou sob meus
cuidados. Acabou que ele não entrou em nossa cela. Outros prisioneiros disseram que agora
posso fazê-lo pagar por tudo. Mas minha consciência médica disse: «Não prejudicá-lo».
Ajudei-o”.
29 de agosto de 1944 ganha a liberdade e volta para Toruń.

“Quando terminei o ensino médio, disse ao meu pai quero fazer medicina e só medicina.
Lembro-me de quando fomos com o meu pai de Toruń para Poznań. Eu ainda não tinha
dezessete anos na época. Meu pai foi comigo ao reitor para conversar com ele e me matricular
na faculdade. Entramos no quarto o reitor me olhou e perguntou ao meu pai: «Você não tem
medo de deixar sua filha pequena ir sozinha fazer medicina?». E papai balançou a cabeça e
respondeu: Ela disse que não faria nada além disso… Então o reitor silenciou. Bem, assim eles
me receberam”.
O Círculo Acadêmico Missiológico (originalmente Círculo Acadêmico Missionário) foi
criado em 20 de janeiro de 1927 na Universidade de Poznań. O iniciador do movimento foi
Kazimierz Berkan. Os jovens realizavam reuniões nas paróquias, propagavam as idéias
missionárias da Igreja em vários ambientes. Eles se correspondiam com missionários
poloneses, liam livros com temáticas sobre missões e organizavam palestras em convenções e
conferências nacionais e internacionais. Wanda Błeńska se juntou às atividades da AKM
(Círculo Acadêmico Missiológico) nos primeiros dias de seus estudos. Seu engajamento foi
rapidamente percebido e, em novembro de 1929, no Congresso dos Delegados dos Círculos
Acadêmicos Missiológicos em Cracóvia, ela foi chamada para o Governo Princípal dos
Círculos Missionários da Polônia. Logo depois, ela se tornou editora da revista científica
“Annales Missiologicae”. Tarefas adcionais não faltava e o zelo missionário crescia. Este zelo
foi até notado pelo próprio Papa Pio XI, concedendo a vários estudantes – incluindo Wanda
Błeńska – um diploma por difundir a ideia da Obra Pontifícia de Propagar a Fé. A explosão da
Segunda Guerra Mundial interrompeu a atividade do Círculo Acadêmico Missiológico. Por
iniciativa de Joanna Muszyńska, a AKM foi reativada em 2002 na Faculdade de Teologia da
Universidade “Adam Mickiewicz” em Poznań. Para mais informações, visite a página na
internet: www.misja.info.

„Nach dem Bestand des Abiturs sagte ich meinem Papa, dass ich Medizin und nur Medizin studieren will. Ich erinnere mich, als ich mit dem Vater aus Toruń [Thorn] nach Poznań [Posen] gereist bin. Ich war damals jünger als 17 Jahre. Der Vater begleitete mich zum Gespräch mit dem Dekan, um mich fürs Studium einzuschreiben. Wir kamen in das Arbeitszimmer, der Dekan schaute mich so merkwürdig an und fragte den Papa: ‹‹Haben Sie keine Angst, eine so junge Tochter Medizin alleine studieren zu lassen?››. Der Papa schüttelte seinen Kopf und erwiderte: ‹‹Sie sagte, dass es nicht in Frage kommt, etwas anderes zu studieren…››. Der Dekan wurde still. Und ich wurde zugelassen“.

Der Akademische Kreis für Missionswissenschaft [Abk. AKM] (ursprünglich: der Akademische Missionskreis) wurde am 20. Jänner 1927 gegründet. Die Initiatorin dieser Bewegung war Kazimiera Berkan. Dazu gehörende Studentinnen und Studenten leiteten Veranstaltungen zum Thema der Mission in Pfarrgemeinden, sie förderten Ideen der Kirche über die Weltmission in verschiedenen Milieus. Zu Aufgaben des Missionskreises gehörte es auch: im Briefkontakt mit polnischen Missionaren zu bleiben, Bücher zum Thema Weltmission zu lesen und Vorlesungen bei polnischen und internationalen Versammlungen und Tagungen zu halten. Wanda Błeńska beteiligte sich an den Aktivitäten des AKM seit den ersten Tagen ihres Studiums. Ihr Engagement wurde bald bemerkt und im November 1929 wurde sie bei der Versammlung der Delegierten der Akademischen Kreise für Missionswissenschaft in Kraków [Krakau] in den Hauptvorstand der Missionskreise in Polen berufen. Ein bisschen später wurde sie Redakteurin der wissenschaftlichen Zeitschrift „Annales Missiologicae”. Neue Aufgaben und der missionarische Eifer nahmen zu. Diese Aktivität wurde vom Papst Pius XI. bemerkt, der einige Studentinnen und Studenten – darunter Wanda Błeńska – mit der Ehrenurkunde für die Förderung des Päpstlichen Werkes der Glaubensverbreitung würdigte. Die Tätigkeit des Akademischen Kreises für Missionswissenschaft wurde vom Ausbruch des II. Weltkrieges unterbrochen. Der AKM wurde aus Initiative von Joanna Muszyńska im Jahre 2002 bei der Theologischen Fakultät der Adam-Mickiewicz-Universität in Poznań [Posen] reaktiviert. Mehr Informationen dazu im Internet unter: www.misja.info.

“When I passed matura exam, I told my dad that I wanted to study medicine and only medicine. I remember when we came with my father from Toruń to Poznań. I was not yet seventeen at the time. My father went with me to the Dean, to talk to him and enroll me for studies. We went into the room, and the Dean looked at me and asked my Dad: Are you not afraid of letting such a young daughter to go on medicine alone? And Daddy nodded his head and replied: She said she would not go anywhere else… The Dean went quiet. And so they enrolled me”.

“I have devoted myself to the activity of this organization very much. This was being done with an enthusiasm, as without it nothing would be done. We who belonged to the organization, knew each other well. Maybe there was not a lot of interest from students, but we were very close to each other in this group. We put a lot of effort and heart into this work. (…) Throughout the joint action, we developed a strong bond between all of us. We had correspondence contact with missionaries, with Polish missions. We were writing to them, sent them season greetings. Whenever there was a possibility to collect something, we would send parcels. It was such a lively contact. (…) We were meeting once a month. At the beginning we were praying and then we had a meeting, mainly presentations, always relating to the subject of missionary, of course. We also had parish chats. It would not be so attractive without it… We were trying to get others interested in this subject – and it worked! As the young man says, when you do things with enthusiasm, also others are happy. This work was interesting and beautiful”.

The Academic Missiological Circle (originally the Academic Missionary Circle, AKM) was established on January 20, 1927 at the University in Poznań. The initiator of the movement was Kazimiera Berkan. The youth held meetings in parishes, propagated the missionary ideas of the Church in various environments. There was a correspondence with Polish missionaries, the books about missionary subjects were read and speeches were given at the national and international conventions and conferences. Wanda Błeńska joined the AKM in the first days of her studies. Her commitment was soon noticed and in November 1929 at the Congress of the Delegates of the Academic Missiological Circles in Cracow she was appointed to the Main Board of Missionary Circles in Poland. Shortly thereafter, she became the editor of the scientific magazine “Annales Missiologicae”. There were a lot more tasks, and missionary enthusiasm was growing. Even Pope Pius XI noticed that, rewarding several students – including Wanda Błeńska – with a diploma for spreading the idea of the Pontifical Work of Propagating the Faith. The activity of the Academic Missiological Circle was interrupted by the explosion of World War II. With the initiative of Joanna Muszyńska, AKM was reactivated in 2002 at the Faculty of Theology of the University of Adam Mickiewicz in Poznan. For more information, please visit www.misja.info.

„Kiedy zdałam maturę, powiedziałam tacie, że chcę iść na medycynę i tylko na medycynę. Pamiętam, jak przyjechaliśmy z ojcem z Torunia do Poznania. Nie miałam jeszcze wtedy ukończonych siedemnastu lat. Ojciec poszedł ze mną do dziekana, żeby z nim porozmawiać i zapisać mnie na studia. Weszliśmy do pokoju, a dziekan tak na mnie spojrzał i zapytał taty: Czy pan się nie boi tak młodej córki puszczać samej na medycynę? A tatuś pokręcił głową i odpowiedział: Ona powiedziała, że na nic innego nie pójdzie… Na to dziekan ucichł. No i mnie przyjęli”.

„Bardzo poświęciłam się działalności w tej organizacji. Człowiek to robił z entuzjazmem. Bo bez tego tak naprawdę nic by nie robił. Znaliśmy się dobrze wszyscy, którzy należeliśmy do koła. Może bardzo dużego zainteresowania ze strony studentów nie było, ale byliśmy bardzo zżyci w tej grupie. Dużo wysiłku i serca wkładaliśmy w tę pracę. (…) Przez wspólne działanie wytworzyła się między nami bardzo silna więź. Mieliśmy korespondencyjny kontakt z misjonarzami, z polskimi misjami. Pisaliśmy do nich, na święta przesyłaliśmy życzenia. Jak udało się coś uzbierać, to wysyłaliśmy paczki. To był taki żywy kontakt. (…) Spotykaliśmy się raz w miesiącu. Na początku się modliliśmy i potem prowadziliśmy spotkanie. Głównie były to referaty. Zawsze oczywiście o tematyce misyjnej. Mieliśmy też pogawędki parafialne. Bez tego to by nie było atrakcyjne… Staraliśmy się zainteresować tą tematyką innych – i udawało się! Bo jak mówi młody człowiek, i z entuzjazmem, to inni się cieszą. Ciekawa i ładna była praca.”

Akademickie Koło Misjologiczne (pierwotnie Akademickie Koło Misyjne) powstało 20 stycznia 1927 r. przy Uniwersytecie Poznańskim. Swój początek zawdzięcza Sodalicji Mariańskiej Akademiczek i Akademików, w której wyraźnie widoczne zainteresowanie światem misyjnym zaowocowało już wcześniej (6 XII 1925 r.) powstaniem Kółka Misyjnego. Inicjatorką ruchu była Kazimiera Berkan. Młodzież prowadziła spotkania w parafiach, propagowała idee misyjne Kościoła w różnych środowiskach. Korespondowano z polskimi misjonarzami, szczególnie z ks. dr. Wacławem Szuniewiczem CM (lekarzem), który założył misję w Shuntehu w Chinach. Czytano książki o tematyce misyjnej i wygłaszano na krajowych oraz międzynarodowych zjazdach i konferencjach referaty przygotowane pod okiem opiekunów (m.in. prof. Adama Wrzoska, ks. Stefana Abta, ks. prof. Kazimierza Kowalskiego – delegata Episkopatu Polski do Związku Akademickich Kół Misjologicznych w Polsce). Wanda Błeńska włączyła się w działalność AKM już w pierwszych dniach swoich studiów. Jej zaangażowanie szybko zostało zauważone i w listopadzie 1929 r. na Zjeździe Delegatów Akademickich Kół Misjologicznych w Krakowie została powołana do Głównego Zarządu Kół Misyjnych w Polsce. Niedługo potem została redaktorem naukowego pisma „Annales Missiologicae”. Kolejnych zadań nie brakowało, a zapał misyjny rósł. Zauważył go nawet sam papież Pius XI, nagradzając kilkoro studentów – w tym Wandę Błeńską dyplomem za szerzenie idei Papieskiego Dzieła Rozkrzewiania Wiary. Działalność Akademickiego Koła Misjologicznego przerwał wybuch II wojny światowej. Z inicjatywy Joanny Muszyńskiej AKM zostało reaktywowane w 2002 r. przy Wydziale Teologicznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Więcej informacji na stronie internetowej www.misja.info.

“Praca nasza polegała też na czytaniu artykułów, ale również trzeba było samemu coś «naskrobać». Na początku pisaliśmy do profesorów i innych «mądrych głów» z prośbą o artykuły do „Annales Missiologicae”. Nas było bardzo mało… Zaczęłam od pakowania paczek do wysyłki. Potem, gdy zostałam redaktorem, też jeszcze je pakowałam. Pamiętam, czasem było bardzo chłodno, szczególnie zimą, bo paczki pakowaliśmy w piwnicy. Ale myśmy i tak pracowali!”.

In the diary Wanda Błeńska wrote:
January 14, 1953, Wednesday
“We have money for the lab! I dream about this job. I came up with an idea on how it should be built”.

“The most difficult were the beginnings, the first 15 years. At that time I was the only doctor in two mission centers in Buluba and Nyenga as well as in Buganda and Busoga field centers. At that time, I lacked not only equipment, but above all, experience, especially in diagnostics and surgery. Those were years when I could not send leprosy to the general hospital for surgery. I had to operate myself”.

From the diary of Wanda Błeńska:

January 2, 1951, Tuesday
“Visiting Nyenga and Buluba. Sisters, however, are able to arrange everything beautifully here – calmly and well – their way of living and work is better. (…) Here in Buluba is a wonderful lake, probably are hippos and crocodiles too. I do not know, in addition plenty of mosquitoes, I feel it. Coma is also present”.

March 4, 1951, Sunday
“I spoke to the bishop. (…) I told him that I can live in a tent, but I want to work in a leprosarium”.

In her diary she wrote:
February 9, 1950, Thursday
“Today at 4pm I went to London. It’s raining all the time. The ship is full of people. (…) I try not to think about leaving England. (…) In addition to physical fatigue, I have peace in my heart and some quiet peaceful, joy – I am actually completely happy – as someone who has nothing and posses everything”.

“In our cell I wrote on the wall in capital letters «God, save Poland». A guard came and got scared. He said that if the commandant checks the cells and sees the note, he will attack us straight away. Fortunately, it was a very hot day. The director of the prison, who had the ultimate control over us, went to the sun, to the Vistula. Probably he had just drunk something before… And got sunburn so he was under my care. He did not come to our cell eventually. Other prisoners said that now I can repay him for everything. But my medical conscience said: «Do no harm». I helped him”.

Al nacer, la pequeña Wanda pesaba solo 2,25 kg. “Papá me contó que cuando mi abuela me vio, dijo: «Hijo mío, lo siento mucho por ti, pero esta niña no sobrevivirá». ¡Sin embargo, sobreviví!”.

Del diario de Wanda Błeńska:

2 de enero de 1951, martes

“Visitas a Nyenga y Buluba. Las hermanas saben organizar todo perfectamente, bien y con calma, su forma de vida y su trabajo son mejores. (…) Aquí en Buluba hay un lago maravilloso en el que supuestamente hay hipopótamos y cocodrilos. No lo sé, pero lo que es seguro es que hay muchísimos mosquitos, los noto. La tripanosomiasis africana también es frecuente“.

4 de marzo de 1951, domingo

“He hablado con el obispo. (…) Le dije que podría vivir en una tienda de campaña, pero quiero trabajar en un leprosario“.

“Cuando terminé el bachillerato, le dije a mi papá que quería estudiar Medicina y solo Medicina. Recuerdo cuando viajé con mi padre de Toruń a Poznań. Aún no había cumplido diecisiete años. Mi padre me acompañó al decano para hablar con él y matricularme en la universidad. Entramos en la habitación, y el decano me miró y le preguntó a papá: ¿No tiene miedo de dejar que su pequeña hija estudie sola Medicina? Mi papá sacudió la cabeza y contestó: Ella dijo que no quería hacer ninguna otra carrera… Al oírlo, el decano se quedó callado … y fui admitida“.

El Círculo Académico Misiológico (originalmente el Círculo Académico Misionero, en adelante AKM) fue fundado el 20 de enero de 1927 en la Universidad de Poznań. La iniciadora de este movimiento era Kazimiera Berkan. Los jóvenes se reunían en las parroquias y difundían las ideas misioneras de la Iglesia en diversos entornos. Escribían cartas a misioneros polacos, leían libros sobre temática misionera e impartían charlar en reuniones y conferencias nacionales e internacionales. Wanda Błeńska se incorporó al AKM en los primeros días de sus estudios. Su compromiso se notó rápidamente y en noviembre de 1929, en la Asamblea de los Delegados de los Círculos Académicos Misioneros en Cracovia, fue nombrada miembro de la Junta de Círculos Misioneros de Polonia. Poco después, fue nombrada redactora jefe de la revista científica Annales Missiologicae. Tenía muchas tareas y crecía su entusiasmo misionero. Incluso el papa Pío XI se fijó en ella al galardonar a varios estudiantes, entre ellos a Wanda Błeńska, con un diploma por difundir la idea de la Obra Pontificia de la Propagación de la Fe. La actividad del Círculo Académico Misionero se interrumpió con el estallido de la Segunda Guerra Mundial. Por iniciativa de Joanna Muszyńska, AKM se reactivó en 2002 en la Facultad de Teología de la Universidad de Adam Mickiewicz de Poznan. Más información en el sitio web www.misja.info.

“Nella nostra cella ho scritto a grandi lettere sul muro «O Dio, salva la Polonia». E’ venuta una guardia e si è spaventata. Ha detto che se il comandante controllasse le celle e vedesse questa iscrizione, da subito ci torturerebbe. Per la nostra fortuna, era una giornata molto calda. Il direttore della prigione, che aveva il massimo controllo su di noi, andò al sole, sulla Vistola. Probabilmente aveva appena preso qualcosa da bere… E si era così bruciato al sole che si è trovato sotto la mia cura. Alla fine non è venuto nella nostra cella. Gli altri prigionieri mi hanno detto che ora avrei potuto ripagarlo di tutto. Ma la mia coscienza medica ha detto: «Non fare del male». L’ho aiutato”.

En el diario Wanda Błeńska escribió:

14 de enero de 1953, miércoles

“¡Tengo dinero para el laboratorio! Sueño con este trabajo. Ya sé cómo construirlo“.

“Lo más difícil fueron los inicios, los primeros 15 años. Entonces era la única doctora en dos centros de misión en Buluba y Neyenga, así como en los centros de campo de Buganda y Busoga. No solo me faltaba el equipo, sino sobre toda la experiencia, especialmente en diagnóstico y cirugía. Eran años en los que no podía enviar leprosos a un hospital general paraqué le practicaran una cirugía. Tenía que operarlos sola“.

“En la pared de mi celda escribí en mayúsculas “Dios, salva Polonia”. Vino un guardia y se quedó aterrado. Me dijo que si el comandante revisara las celdas y hubiera visto esta inscripción, con certeza nos atacaría inmediatamente. Afortunadamente, era un día muy caluroso. El director de la prisión, que tenía la máxima autoridad sobre nosotros, había ido a tomar el sol en el Vístula. Probablemente habrá tomado algo antes… Y sé quemó tanto que tuvo que estar bajo mis cuidados. Y al final no entró en nuestra celda. Otros presos decían que ahora le podía hacer pagar por todo. Pero mi conciencia de doctora me decía: ‹‹No hacer daño, no lastimar››. Y le ayudé“. 

„In unserer Zelle schrieb ich auf die Wand: „Gott, erlöse Polen“. Ein Aufseher kam und war entsetzt. Er sagte, dass der Kommandant uns zu Tode prügeln werde, wenn er die Zellen kontrollieren und die Aufschrift sehen würde. Zum Glück war es ein sehr heißer Tag. Dieser Direktor des Gefängnisses, der absolute Macht über unser Leben hatte, ging an diesem Tag in die Sonne, an die Weichsel. Bestimmt trank er früher einen Schluck…. Er verbrannte sich so schlimm, dass er in meine Obhut kam. In unsere Zelle ging er also letztendlich nicht. Die anderen Gefangenen sagten, dass ich ihm jetzt all sein Böses heimzahlen könne. Mein ärztliches Gewissen sagte aber: ‹‹Erstens nicht schaden››. Und ich half ihm“.

Z pamiętnika dr Błeńskiej:
21 października 1952 r., wtorek
„Jeden z lekarzy (dr Cochran) obejrzał moje preparaty histologiczne, powiedział, że on sam potrzebował 12 lat, nim opanował histologię trądu. Potem zobaczył, że nie ma ani lodówki, ani cieplarki – i nie miał po prostu słów uznania. Będzie się starał od BELR-y o wyposażenie «laborki». Mnie obiecał, że gdy przyjadę na urlop – umieści mnie gdzieś w szpitalu, żebym mogła nauczyć się histologii. A w październiku 1953 jest zjazd w Hiszpanii – może pojadę. Mam mu przesłać bloki i S/B [Skin-Biobsy]. A on prześle orzeczenie. Jestem pełna zapału. (…) W ogóle pochwały, że aż głowa puchnie – że jedna w całej Afryce itd., a to spływa po mnie jak po psie woda.”

„Najtrudniejsze były początki, pierwszych 15 lat. Wówczas byłam jedynym lekarzem w dwóch ośrodkach misyjnych w Bulubie i Neyenga oraz w ośrodkach terenowych Buganda i Busoga. Brakowało mi wówczas nie tylko wyposażenia, ale przede wszystkim doświadczenia, zwłaszcza w diagnostyce i chirurgii. To były lata, gdy nie mogłam wysłać chorego na trąd do ogólnego szpitala na operację. Musiałam operować sama”.

„Gryf Pomorski” – tajna organizacja cywilno-wojskowa utworzona 7 lipca 1941 r., działająca na Pomorzu oraz w części Prus Wschodnich. Jej celem było niesienie pomocy ludności zamieszkałej na tych terenach oraz przygotowywanie wystąpienia zbrojnego przeciwko okupantowi niemieckiemu. „Gryf Pomorski” miał charakter katolicki i ponadpartyjny. Organizację rozwiązano 21 marca 1945 r., a wielu jej członków władze komunistyczne poddały wieloletnim represjom. Wanda Błeńska została zaprzysiężona do organizacji 13 października 1942 r. Pełniła w niej funkcję komendantki sekcji żeńskiej w powiecie toruńskim, przeprowadzała szkolenia sanitarne, werbowała nowych członków, gromadziła lekarstwa i środki opatrunkowe, przekazywała zaopatrzenie dla partyzantów oraz wysyłała leki do więźniów obozów koncentracyjnych.

„Moja praca polegała na opiece lekarskiej – wołali mnie do chorego, który potrzebował pomocy, ja go badałam, a w razie potrzeby leczyłam. Nigdy nie wiedziałam, do kogo i z kim szłam. Nie wiedziałam, kim są te osoby. Przychodzili i mówili tylko, że są z AK. Zawsze był ktoś, kto mnie do chorego prowadził, ale ja często również tego „ktosia” nie znałam. Zawsze więc była pewna obawa… Ale nigdy nikt tego zaufania nie nadużył. Przynajmniej nie
pamiętam… Uważałam, że jak mnie, lekarkę, proszą o pomoc, to moim obowiązkiem jest iść! To ryzyko mojego zawodu. Gdy kończyłam pracę, a było już późno, często chcieli mnie odprowadzać do domu. Wtedy mówiłam: „Zostawcie, sama pójdę, bo przecież musicie rano być przy pracy”. I nigdy mnie nic złego nie spotkało”.

“O mais difícil foi o começo dos primeiros 15 anos. Naquela época, eu era a
única médica em dois centros missionários em Buluba e Nyenga, bem como nos centros de
campo de Buganda e Busoga. Faltava-me não apenas equipamentos, mas acima de tudo,
experiência, especialmente em diagnósticos e cirurgias. Aqueles foram anos em que não pude
enviar doente de lepra para um hospital central para cirurgia. Eu tive que operar sozinha”.

Após o nascimento, a pequena Wanda pesava apenas 2,25 kg. “Papai me disse
que quando minha avó me viu, ela disse: «Sabe filho, eu sinto muito por você, mas ela não
sobrevive». E sobreviveu!”.

À sa naissance la petite Wanda ne pesait que 2,25 kg. « Papa m’a dit que lorsque ma grand-mère m’a vu, elle a dit : “ Tu sais, mon fils, je suis désolée, mais cela ne survivra pas. ” Cependant cela a survécu ! »

En su diario escribió:

9 de febrero de 1950, jueves

“He salido esta tarde a las 16:00 h de Londres. Llueve todo el día. Hay muchas personas en el barco. (…) Intento no pensar que dejo atrás Inglaterra. (…) Aparte de la fatiga física, tengo paz de espíritu y una serena alegría; en realidad soy muy feliz, como si no tuviera nada y lo poseyera todo”.

В дневнике Ванда Бленьская записала:

14 января 1953 г., среда

„Есть деньги на лабораторию! Мечтаю об этой работе. Я уже обдумала, как она будет построена”.

„Самым сложным было начало, первых 15 лет. Я была единственным врачом в двух миссионерских центрах в Булубе и Ньенге, а также в окружных центрах Буганда и Бусога. Мне не хватало не только оборудования, но прежде всего опыта, особенно в диагностике и хирургии. Это были года, когда я не могла выслать больного проказой в общую больницу на операцию. Я должна была оперировать сама”.

Из дневника Ванды Бленьской:

2 января 1951 г., вторник

„Поездка в Ньенге и Булубу. Сестры умеют здесь все так замечательно сорганизовать – спокойно и хорошо –  их стиль жизни и работы является лучшим. (…) Здесь в Булубе прекрасное озеро, похоже здесь есть гиппопотамы и крокодилы. Я не знаю, но комаров здесь уйма, потому что чувствую. Спячка тоже есть”.

4 марта 1951 г., воскресение

„Я разговаривала с епископом. (…) Сказала ему, что я могу жить в палатке, но работать хочу в лепрозории”.

„В нашей камере я написала большими буквами на стене „Боже, спаси Польшу”. Пришел охранник и испугался. Сказала, что если комендант будет проверять камеры и увидит эту надпись, то сразу же нас убьет. К нашему счастью, тот день был очень жарким. Директор тюрьмы, который имел окончательную власть над нами, пошел на солнце, на берег Вислы. Скорее всего выпил перед этим… И так обгорел, что оказался под моей опекой. В нашу камеру так и не вошел. Другие говорили, что теперь я могу отплатить ему за все. Но моя врачебная совесть говорила: „Не причинять вред”. Я помогла ему”. 29 августа 1944 г. Выходит на свободу и возвращается в Торунь.

В дневнике написала:

9 февраля 1950 г., четверг

„Сегодня после обеда в 16.00 я выехала из Лондoна. Все время идет дождь. На  корабле очень много людей. (…) Я стараюсь не думать о том, что покидаю Англию. (…) Кроме физической усталости у меня есть покой в сердце и некая тихая спокойная радость – я на самом деле очень счастлива – ничего не имея, но одновременно имея все ”.

Im Tagebuch schrieb Wanda Błeńska:
14. Jänner 1953, Mittwoch
„Es gibt Geld für das Labor! Ich träume von dieser Arbeit. Ich habe mir ausgedacht, wie das alles gebaut werden soll“.

„Das Schwierigste waren die Anfänge, die ersten 15 Jahren. Ich war damals der einzige Arzt in zwei Missionszentren in Buluba und Nyenga und in zwei Missionsfilialen Buganda und Busoga. Es fehlte mir damals alles, nicht nur Ausstattung, sondern vor allem Erfahrung in der Diagnostik und Chirurgie. Das war eine Zeit, als ich einen Leprakranken nicht ins Allgemeine Krankenhaus für eine Operation schicken konnte. Ich musste selbst operieren“.

Aus dem Tagebuch von Wanda Błeńska:

2. Jänner 1951, Donnerstag
„Besuch in Nyenga und Buluba. Die Schwestern konnten hier alles schön organisieren – ruhig und gut – und ihre Lebensweise und Arbeitsverhältnisse sind dadurch auch besser (…) Hier in Buluba gibt es einen See und drinnen angeblich Flusspferde und Krokodile. Ich weiß es nicht, es gibt aber sicher eine Unmenge von Stechmücken, denn ich spüre sie. Es gibt auch die Schlafkrankheit“.

4. März 1951, Sonntag
„Ich sprach mit dem Bischof. (…) Ich sagte zu ihm, dass ich in einem Zelt leben kann, ich möchte aber unbedingt in einem Leprosorium arbeiten“.

In ihrem Tagebuch schrieb sie:
„9. Februar 1950, Donnerstag.
Heute Nachmittag, um 16.00 Uhr brach ich auf. Ich verließ London. Es regnete die ganze Zeit. Das Schiff voller Menschen. (…) Ich bemühe mich, nicht daran zu denken, dass ich England verlasse. (…) Außer der körperlichen Ermüdung fühle ich Frieden in meinem Herzen und eine stille, ruhige Freude – ich bin eigentlich vollkommen glücklich – als eine, die nichts hat und doch alles besitzt.

„Когда я сдала выпускные экзамены, я сказала папе, что хочу поступать в медицинский и только в медицинский. Помню, как мы с отцом приехали из Торуня в Познань. Мне не было тогда полных семнадцати лет. Отец пошел со мной к декану, чтобы поговорить с ним и записать меня на учебу. Мы зашли в комнату, а декан так посмотрел на меня и спросил папу: А вы не боитесь такую молодую дочь отпускать одну на медицинский? А папа покачал головой и сказал: Она сказала, что не пойдет ни на какой другой факультет… В ответ на это декан замолчал. Так меня и приняли”.

Академический Миссионерский Кружок (первоначально Академическая Миссийная Организация) был основана 20 января 1927 года при Познаньском университете. Инициатором движения была Казимира Беркан. Молодежь проводила собрания в приходах, распространяла миссионерские идеи Церкви в различных средах. Они переписывались с польскими миссионерами, читали миссионерские книги и представляли доклады на национальных и международных конвенциях и конференциях. Ванда Бленьская присоединилась к деятельности АКМ в первые дни своей учебы. Ее вовлеченность была быстро замечена, и в ноябре 1929 года на Конгрессе делегатов академических миссионерских ассоциаций в Кракове она была назначена в Главный совет миссионерских ассоциаций в Польше. Вскоре она стала редактором научного журнала «Annales Missiologicae». Очередных заданий было всё больше, а миссионерский энтузиазм возрастал. Его даже заметил сам папа Пий XI, наградивший нескольких студентов, включая Ванду Бленьскую, дипломом за распространение идеи папского дела распространения веры. Деятельность Академической миссионерской  организации была прервана началом Второй мировой войны. По инициативе Джоанны Мушиньской, деятельность АКМ была возобновлена в 2002 году на теологическом факультете Университета Адама Мицкевича в Познани. Больше информации на интернет странице www.misja.info

После рождения маленькая Ванда весила всего 2,25 кг. „Папа мне рассказывал, что когда бабушка меня увидела, то сказала: „Знаешь, сынок, мне очень жаль, но она не выживет”. А она выжила!”.

Kurz nach der Geburt wog die kleine Wanda nur 2,25 kg. „Papa erzählte mir, dass meine Oma, als sie mich sah, sagte: ‹‹Weißt du, mein Sohn, es tut mir leid, aber es bleibt nicht am Leben››. Und doch, es ist am Leben geblieben“.

After birth, little Wanda weighed only 2,25kg. “Daddy told me, that when my grandmother saw me, she said: «You know my son, I feel very sorry for you, but this will not survive». It survived!”.

W pamiętniku zapisała:
9 lutego 1950 r., czwartek
„Dziś po południu o godzinie 16:00 wyruszyłam z Londynu. Deszcz pada cały czas. Na statku pełno ludzi. (…) Staram się nie myśleć o tym, że opuszczam Anglię. (…) Prócz fizycznego zmęczenia mam pokój w sercu i jakąś cichą spokojną radość – jestem właściwie zupełnie szczęśliwa – jako nic nie mająca, a posiadająca wszystko”.

Z pamiętnika Wandy Błeńskiej:

2 stycznia 1951 r., wtorek
„Odwiedziny Nyengi i Buluby. Siostry umieją jednak tutaj wszystko ślicznie zorganizować – spokojnie i dobrze – to ich sposób życia i pracy jest lepszy. (…) Tu w Bulubie cudne jezioro, podobno są hipopotamy i krokodyle. Nie wiem, za to komarów zatrzęsienie, bo czuję. Śpiączka jest również”.

4 marca 1951 r., niedziela
„Rozmawiałam z biskupem. (…) Powiedziałam mu, że mogę mieszkać w namiocie, ale chcę pracować w leprosarium”.

„W naszej celi napisałam dużymi literami na ścianie ‹‹Boże, zbaw Polskę››. Przyszedł
strażnik i przeraził się. Powiedział, że jeśli komendant będzie sprawdzał cele i zobaczy ten
napis, od razu nas zakatuje. Na nasze szczęście to był bardzo upalny dzień. Ten dyrektor
więzienia, który miał ostateczną władzę nad nami, poszedł na słońce, nad Wisłę. Pewnie
sobie wcześniej coś golnął… I tak się spiekł, że znalazł się pod moją opieką. Do naszej celi
ostatecznie nie wszedł. Inni jeńcy mówili, że teraz to mogę mu odpłacić za wszystko. Ale
moje lekarskie sumienie mówiło: ‹‹Nie szkodzić››. Pomogłam mu”.

万达•必文斯卡日记：

1953年1月14日星期三

《我们有了实验室的钱！我想了它很长时间，我已经想好了怎么建立它》。

《一开始最痛苦，前15年最难。那时候我是两个传教所和两个麻风病医院的唯一的医生。当时我不仅是却设备，而且还缺经验，特别是诊断和外科方面。那些年我不能让麻风病人去综合医院，我必须自己做手术》。

万达•必文斯卡日记：

1951年1月2日星期二

《访问Nyenga和Buluba。修女还是会管理得很漂亮 – 平安地，很好地 – 她们得生活和工作比较好。(…)Buluba的湖很美，听说这里有很多河马与鳄鱼。这我也不知道，但是我知道有很多蚊子。昏迷也有》。

1951年3月4日星期天

我跟主教谈了(…)我跟他说了我可以住在帐篷，但是我想在麻风病医院工作》

日记里她写了：

1950年2月9日星期四

《今天下午4点我从伦敦出发了。整一天一直在下雨，船上有很多人(…)我不想我在离开英国(…)除了身体疲劳我心里还是平安和快乐。其实我特别开心 – 什么都没有，同时拥有所有的》。

在我们的牢房墙上我写了《上帝救波兰》。保安过来了很害怕。他说如果有司令来查牢房的话，他一看到这个字就会打死我们。幸亏那天天气很好，司令就去河边晒太阳，他晒红了，然后让我照顾他。最后他没有进去我们的牢房。其他战俘说我现在有机会报复司令，但是我还是有良心，做为医生我不会伤害自己的病人。

《我一考完式就跟我爸爸说了我唯一想学的专业是医学。我还记得我跟我爸一起从托伦去波兹南。那时候我还不到17岁。我爸跟我一起去找院长，跟他谈我报名的事情。我们一进去院长的办公室他就问我爸爸：你不怕让那么小的女儿自己来这里学医学吗？我爸摇头得说：她说不会去学别的。。。。。。院长沉默了，然后就录取我了》。

传教学会是1927年1月20日在波兹南大学成立的。创始人是Kazimiera Berkan。年轻人去教堂开会，在不同的地方促进教派的传教注意。他们也跟波兰的教士通信，看关于传教的书，在国际和国家的会议讲座。万达•必文斯卡一开学就参加了传教学会。她的投入早就被其他会员被看到的。1929年在传教学会代表大会被选到波兰传教学会董事会。后来她还当了„Annales Missiologicae”科学杂志的编辑。项目越来越多，她也越来越有动机。连教宗庇護十一世都注意到她的积极参与，给她宣扬信仰的宗言工作文凭。传教学会的行动被第二次世界大战打断了。2002年传教学会被Joanna Muszyńska在波兹南大学宗教学院重新开始了。更多信息在：www.misja.info.

出生后万达的体重才2.25公斤。《我爸跟我说了我奶奶看见我的时候说了：儿子，很可惜这个孩子活不了多久了。但是我活下来了！》。

Po narodzinach mała Wanda ważyła zaledwie 2,25 kg. „Tatuś mi mówił, że gdy
babcia mnie zobaczyła, to powiedziała: ‹‹Wiesz synu, bardzo mi żal, ale to ci się nie
uchowa››. A to się uchowało!”.

dopo la nascita, la piccola Wanda pesava solo 2,25 kg. “Papà mi ha detto che quando mia nonna mi ha visto, ha detto: «Sai figlio, mi dispiace per te, ma non credo che ce la farà». Eppure ce la fece!”.

“Quando ho preso la maturità, ho detto a mio padre che volevo iscrivermi a medicina e solo a medicina. Ricordo quando andammo con mio padre da Toruń a Poznań. All’epoca non avevo ancora diciassette anni. Mio padre venne con me dal Rettore per parlare con lui e iscrivermi alla facoltà. Entrammo nella stanza e il Rettore mi guardò storto e chiese a papà: non ha paura, signore, di lasciar andare sola a medicina la sua giovane figlia? E papà scosse la testa e rispose: Lei ha detto che non andrà da nessuna parte… Il Rettore rimase in silenzio. E mi accettarono”.

“Nella nostra cella ho scritto a grandi lettere sul muro “O Dio, salva la Polonia”. E’ venuta una guardia e si è spaventata. Ha detto che se il comandante controllasse le celle e vedesse questa iscrizione, da subito ci torturerebbe. Per la nostra fortuna, era una giornata molto calda. Il direttore della prigione, che aveva il massimo controllo su di noi, andò al sole, sulla Vistola. Probabilmente aveva appena preso qualcosa da bere… E si era così bruciato al sole che si è trovato sotto la mia cura. Alla fine non è venuto nella nostra cella. Gli altri prigionieri mi hanno detto che ora avrei potuto ripagarlo di tutto. Ma la mia coscienza medica ha detto: «Non fare del male». L’ho aiutato”.

Nel diario ha scritto:
9 febbraio 1950, giovedì
“Ho lasciato Londra questo pomeriggio alle 16.00. Piove ininterrottamente. La nave è piena di gente. (…) Cerco di non pensare di lasciare l’Inghilterra. (…) A parte la stanchezza fisica, ho la pace nel mio cuore e una certa gioia silenziosa e pacifica – in realtà sono pienamente felice – poiché non avendo nulla possiedo tutto”.

Dal diario di Wanda Błeńska:

2 gennaio 1951, martedì
“Visita a Nyaven e Buluba. Le suore sono in grado, comunque, di organizzare tutto magnificamente – con calma e bene – il loro modo di vivere e lavorare è migliore. (…) Qui a Buluba c’è un meraviglioso lago, presumibilmente ci sono ippopotami e coccodrilli. Non lo so, di zanzare ce ne sono tantissime, perché le sento. Anche la malaria”.
4 marzo 1951, domenica
“Ho parlato con il vescovo. (…) Gli ho detto che posso abitare in una tenda, ma voglio lavorare in un lebbrosario”.

“I più difficili furono gli inizi, i primi 15 anni. A quel tempo ero l’unico medico in due centri di missione a Buluba e Nyaven, nonché nei centri territoriali di Buganda e Busoga. A quel tempo, non mi mancavano solo le attrezzature, ma in particolare l’esperienza, soprattutto in diagnostica e chirurgia. Erano anni in cui non potevo mandare lebbrosi in un ospedale generale per un intervento chirurgico. Dovevo operarli da sola”.

Nel diario Wanda Błeńska ha scritto:

14 gennaio 1953, mercoledì
“Ci sono soldi per il laboratorio! Sogno questo lavoro. Ho pensato come deve essere costruito”.

W pamiętniku Wanda Błeńska zapisała:
14 stycznia 1953 r., środa
„Są pieniądze na laboratorium! Marzę o tej pracy. Obmyśliłam, jak ma być zbudowane”.

„Kiedy zdałam maturę, powiedziałam tacie, że chcę iść na medycynę i tylko na medycynę.
Pamiętam, jak przyjechaliśmy z ojcem z Torunia do Poznania. Nie miałam jeszcze wtedy
ukończonych siedemnastu lat. Ojciec poszedł ze mną do dziekana, żeby z nim porozmawiać i
zapisać mnie na studia. Weszliśmy do pokoju, a dziekan tak na mnie spojrzał i zapytał taty:
Czy pan się nie boi tak młodej córki puszczać samej na medycynę? A tatuś pokręcił głową i
odpowiedział: Ona powiedziała, że na nic innego nie pójdzie… Na to dziekan ucichł. No i
mnie przyjęli”.
„Bardzo poświęciłam się działalności w tej organizacji. Człowiek to robił z entuzjazmem. Bo
bez tego tak naprawdę nic by nie robił. Znaliśmy się dobrze wszyscy, którzy należeliśmy do
koła. Może bardzo dużego zainteresowania ze strony studentów nie było, ale byliśmy bardzo
zżyci w tej grupie. Dużo wysiłku i serca wkładaliśmy w tę pracę. (…) Przez wspólne
działanie wytworzyła się między nami bardzo silna więź. Mieliśmy korespondencyjny
kontakt z misjonarzami, z polskimi misjami. Pisaliśmy do nich, na święta przesyłaliśmy
życzenia. Jak udało się coś uzbierać, to wysyłaliśmy paczki. To był taki żywy kontakt. (…)
Spotykaliśmy się raz w miesiącu. Na początku się modliliśmy i potem prowadziliśmy
spotkanie. Głównie były to referaty. Zawsze oczywiście o tematyce misyjnej. Mieliśmy też
pogawędki parafialne. Bez tego to by nie było atrakcyjne… Staraliśmy się zainteresować tą
tematyką innych – i udawało się! Bo jak mówi młody człowiek, i z entuzjazmem, to inni się
cieszą. Ciekawa i ładna była praca.”
Akademickie Koło Misjologiczne (pierwotnie Akademickie Koło Misyjne) powstało 20
stycznia 1927 r. przy Uniwersytecie Poznańskim. Swój początek zawdzięcza Sodalicji
Mariańskiej Akademiczek i Akademików, w której wyraźnie widoczne zainteresowanie
światem misyjnym zaowocowało już wcześniej (6 XII 1925 r.) powstaniem Kółka Misyjnego.
Inicjatorką ruchu była Kazimiera Berkan. Młodzież prowadziła spotkania w parafiach,
propagowała idee misyjne Kościoła w różnych środowiskach. Korespondowano z polskimi
misjonarzami, szczególnie z ks. dr. Wacławem Szuniewiczem CM (lekarzem), który założył
misję w Shuntehu w Chinach. Czytano książki o tematyce misyjnej i wygłaszano na
krajowych oraz międzynarodowych zjazdach i konferencjach referaty przygotowane pod
okiem opiekunów (m.in. prof. Adama Wrzoska, ks. Stefana Abta, ks. prof. Kazimierza
Kowalskiego – delegata Episkopatu Polski do Związku Akademickich Kół Misjologicznych
w Polsce). Wanda Błeńska włączyła się w działalność AKM już w pierwszych dniach swoich
studiów. Jej zaangażowanie szybko zostało zauważone i w listopadzie 1929 r. na Zjeździe
Delegatów Akademickich Kół Misjologicznych w Krakowie została powołana do Głównego
Zarządu Kół Misyjnych w Polsce. Niedługo potem została redaktorem naukowego pisma
„Annales Missiologicae”. Kolejnych zadań nie brakowało, a zapał misyjny rósł. Zauważył go
nawet sam papież Pius XI, nagradzając kilkoro studentów – w tym Wandę Błeńską –
dyplomem za szerzenie idei Papieskiego Dzieła Rozkrzewiania Wiary. Działalność
Akademickiego Koła Misjologicznego przerwał wybuch II wojny światowej. Z inicjatywy
Joanny Muszyńskiej AKM zostało reaktywowane w 2002 r. przy Wydziale Teologicznym
Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Więcej informacji na stronie internetowej
www.misja.info.